Trasa rowerowa wiodąca częścią szlaku bojowego 1. Czechosłowackiej Samodzielnej Brygady Pancernej. Około 50 km Rudziczka, Żory, Borynia, Szeroka, Połomia, Wodzisław powrót przez Marklowice, Świerklany Rój. Celem jest Cmentarz wojenny w Wodzisławiu, gdzie pochowano 19 członków brygady. Jest to część pierwsza większego projektu trasy, która będzie prowadzić do Ostrawy.
Mapka dla tej części szlaku bojowego pochodzi z archiwum wojskowego w Pradze. Była bardzo słabo wyraźna, więc została lekko poprawiona. |
Przygotowania do ofensywy
ZWIEDZANIE SZLAKU BOJOWEGO ROZPOCZYNA SIĘ W MIEJSCU, Z KTÓREGO WIDAĆ CZOŁG T34/85. DZIŚ ZNAJDUJE SIĘ ON W RĘKACH PRYWATNYCH, ALE DO POCZĄTKU LAT DZIEWIĘĆDZIESIĄTYCH STANOWIŁ POMNIK BRATERSTWA BRONI NA ŻORSKIM OSIEDLU KSIĘCIA WŁADYSŁAWA.
24 III 1945
Bagnista dolina Rudy w rejonie Kleszczowa |
25 III 1945
Niemcy ufortyfikowali się na wzgórzu na północny zachód od osady. Trzy razy Szeroka była w naszych rękach i trzy razy musieliśmy się z niej ponownie wycofać. Dopiero po czwartym ataku udało nam się zdobyć zalesione wzgórza za wioską. W ataku wzięli również udział czołgiści, którzy stracili swoje czołgi w poprzednich bitwach.
W składzie 1 kompanii por Ondíka, pluton czołgów dowodzony przez ppor. Tůmę jako frontowa straż marszowa miał nacierać w kierunku Szeroka- Gogołowa- Wilchwy. Kapral Šulák jechał swoim czołgiem z nimi. We wsi Gogołowa natknęli się na działa przeciwpancerne i panzerfausty. Czołg kaprala Šuláka z porucznikiem Rubinsteinem, dowódcą czołgu, został trafiony jako pierwszy. Dowódca został zabity i spalony w czołgu.
26 III 1945
2. batalion wraz z dwiema kompaniami strzelców maszynowych musiał zmiażdżyć niemiecki opór we wsi Połomia. Cel zrealizowano około godziny 17.00. Dwie godziny później piechota radziecka przy wsparciu czołgów czechosłowackich zdobyła wioskę Praga. Resztki wojsk niemieckich wycofały się do Wilchwy, gdzie w tym czasie ostatnimi kulami bronił się w oblężeniu 1 batalion czołgów. Major Janko rozkazał 2 bcz z obydwoma kompaniami strzelców pistoletów maszynowych się przebić. Ludzie Armii Czerwonej z 95. Korpusu Strzelców również rzucili się na pomoc. Pierścień oblężniczy został zerwany wieczorem.
Wodzisław Sląski 26 III 1945
W lasach na północ od Wodzisławia przed południem 26 marca zdołano przełamać opór kilku wrogich kompanii i natychmiast zbliżyć się do miasta. Sowiecka piechota próbowała zaatakować, ale została odparta skoncentrowanym ogniem ciężkich karabinów maszynowych. Czołgi czechosłowackie, które w poprzednich bitwach wystrzelały prawie wszystkie pociski, musiały czekać w pozycji wyjściowej na zapas amunicji.
Ze wspomnień Antonína Popoviča:
Chociaż faszystowska obrona została złamana i mieliśmy korzystną pozycję na długim wzgórzu, nie mogliśmy bez amunicji zaatakować miasta z marszu. Mareček dostarczył amunicję z opóźnieniem, ponieważ utknął ze wszystkimi trzema ciężarówkami, okrążając uszkodzony most nad strumieniem. Szybko i z pomocą naszych strzelców maszynowych uzupełniliśmy czołgi w amunicję i wyruszyliśmy do ataku na Wodzisław.
Przeszedłem do ofensywy jako dowódca 5 kompanii 3.batalionu. Gdy jechaliśmy przez Żory, na moim czołgu siedział dowódca brygady Vladimir Janko. Ruszyliśmy do Wodzisławia. Gdy zginał mój brat Slavek, przekazałem dowództwo porucznikowi Valkowi. Musiałem pochować brata.
Jan Ivanco wykazał się w walkach na podejściach i w samym mieście, wkrótce awansowany za niezwykłą odwagę na porucznika. Ten młody bohater wraz z plutonem czołgów zniszczył już jedno działo samobieżne i trzy ciężkie karabiny maszynowe w osadzie Rój, kolejny działo samobieżne i sześćdziesięciu żołnierzy w Świerklanach. Podczas ataku na Wodzisław jego czołg jako jeden z pierwszych wdarł się na pozycję wroga. Zniszczył cztery wrogie transportery opancerzone i 15 samochodów z amunicją. Z powodzeniem brał udział w walkach ulicznych podczas wyzwalania miasta.
W walce spisała się również załoga Kompanii Ivana Timši. Zniszczył na ulicach dwa działa przeciwpancerne, dwa karabiny maszynowe dużego kalibru i pociął ogniem wielu nazistowskich żołnierzy. Czołg Timša jako pierwszy wtargnął do centrum miasta.
Bitwa o miasto Wodzisław zakończyła się 26 marca 1945 roku o godzinie 16.00. Prawy sąsiad 60. Armia. Zdobyła w tym czasie rybnicki węzeł kolejowy. W ten sposób dokonano przełamania pierwszej strefy obrony wroga.
27 III 1945
2 batalion wraz z pistoletami maszynowymi i piechotą 95 Korpusu Strzelców zaatakował niemiecką obronę we wsi Marusze.
3 batalion po nocnym przejściu na nowy obszar około godziny 19:00 wraz z żołnierzami 2 Dywizji Powietrznodesantowej Gwardii zaatakował na niemiecką pozycję obronną przed osadą Pustki.
DROGA POWROTNA Z WODZISŁAWIA PRZEBIEGA ODWRÓCONYM SZLAKIEM 3.BATALIONU PANCERNEGO
- Vlastimil Galatík, Pavel Zona „Československá samostatná tanková brigádapři osvobozování polské části Slezska (10. 3. 1945 – 15. 4. 1945)”
- VÚA–VHA, f. SSSR IX. 1. čs. sam. tanková brigáda, inv. č. 128, č. kart. 14, válečný deník,
- Karel Richter - Dobývání domova. Osvobozování Moravy a Čech bez cenzury a legend
- Sergej Petras, Karel Richter - Tanky míří k Ostravě
- Z. Orlik „Pamiętny rok 1945 na ziemi pszczyńskiej” Pszczyna 2012
- Z. Orlik „Baranowice szkice dalszych i bliższych dziejów” Żory-Baranowice 2012
- K. Simonow „Różne dni wojny”. Tom 2 Warszawa 1981
Komentarze
Prześlij komentarz